HIRSIZLIK SÝGORTASI GENEL
ÞARTLARI
Yürürlük
Tarihi: 1 Aðustos 1996
A
- Sigortanýn Kapsamý
A.l. Sigortanýn Konusu
Bu sigorta
ile poliçede belirlenen sigortalý yerde hýrsýzlýk veya
hýrsýzlýða teþebbüsün;
1.1.
Kýrma, delme, yýkma, devirme ve zorlamayla girilerek,
1.2.
Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde týrmanma veya
aþma suretiyle girilerek,
1.3.
Kaybolan, çalýnan veya haksýz yere elde edilen asýl
anahtarla veya anahtar uydurarak veya baþka aletler veya
þifre yardýmýyla kilit açma suretiyle girilerek,
1.4.
Sigortalý yerlere gizlice girip saklanarak veya
kapanarak,
1.5.
Öldürme, yaralama, zor ve þiddet kullanma veya tehditle,
yapýlmasý halinde sigortalý kýymetlerde doðrudan meydana
gelen maddi kayýp ve zararlar, teminat altýna
alýnmýþtýr.
Teminat
poliçede belirtilmek þartýyla yukarýda sýralanan riziko
gruplarýndan sadece biri veya birkaçý için de
verilebilir.
A.2. Sigorta
Bedelinin Kapsamý
Sigortalýya
ve kendisiyle birlikte sürekli oturanlara ve
çalýþanlarýna ait sigortalanabilir kýymetler sigorta
kapsamý içindedir.
Sigortalý
yerlerde bulunan sigorta konusu kýymetler;
a)
Nitelikleri bakýmýndan madde veya gruplara ayrýlmýþ ise
bu madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren,
b)
Tek bir sigorta bedelinde belirtilmiþ ise bu bedele
iliþkin tanýmýn içine giren,
her þey
poliçede ayrýca belirtilmiþ olsun olmasýn sonradan
edinilmiþ olsa dahi sigorta teminatý kapsamý içindedir.
Hýrsýzlýk
eylemini gerçekleþtirmek amacýyla sigortalý kýymetlerin
bulunduðu yerlere girilmesi veya bu yerlerin açýlmasý
esnasýnda verilecek tahribat da sigorta teminatý
kapsamýndadýr.
Sigorta
sözleþmesine, teminat altýna alýnacak kýymetlerin
muhafazasý için özel hükümler konabilir. Bu takdirde
sigortacý, sözkonusu kýymetlerin sigorta sözleþmesinde
öngörülen þekillerde saklanmadýðýný ispat etmedikçe
tazminat ödemekten kaçýnamaz.
A.3. Ek
Sözleþme ile Teminat Kapsamýna Dahil Edilebilecek
Kýymetler
Aþaðýda
sayýlanlar teminat kapsamý dýþýndadýr. Ancak sigorta
bedellerinin poliçede ayrýca belirtilmesi kaydýyla ek
sözleþme ile teminat kapsamý içine alýnabilirler:
3.1.
Kürk ve ipek halý ile sanat veya antika deðeri olan
tablo, kolleksiyon, heykel, biblo, resim, kitap, gravür,
yazý, halý ve benzerleri,
3.2.
Model, kalýp, plan ve kroki, ihtira beratý, ticari
defter ve benzerleri,
3.3.
Sigorta sözleþmesine konu olan yerler dahilinde bulunan
kara, deniz ve hava araçlarý ile bunlarýn yükleri,
3.4.
Ýþyeri ile baðlantýsý olmayan vitrinlerde sergilenen
mallar,
3.5.
Nakit, hisse senedi, tahvil ve kýymetli kâðýt ile altýn,
gümüþ ve sair kýymetli maden ile bunlardan mamul eþya,
mücevher, deðerli taþ, inci ve benzerleri,
3.6.
Sigortalýya, kendisiyle birlikte oturanlara ve
çalýþanlarýna ait olmayýp da sigorta sözleþmesinde
gösterilen yerde bulunan mallar,
3.7.
Konutlarda bulunan ve sigorta bedellerinin toplam
sigorta bedelinin aþaðýda belirtilen oranlarý aþan
kýsýmlarý,
a)
Sanat veya antika deðeri olan tablo, kolleksiyon,
heykel, biblo, resim, kitap, gravür, yazý, halý ve
benzerlerinin sigorta bedellerinin toplam sigorta
bedelinin %5'ini aþan kýsmý,
b)
Altýn, gümüþ ve sair kýymetli maden ile bunlardan mamül
eþya, mücevher, deðerli taþ, inci ve benzerlerinin
sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin %5'ini
aþan kýsmý,
c)
Aksam ve teferruatlarý da dahil olmak üzere bilgisayar,
video, video çekicisi, telsiz, televizyon, radyo, pikap,
teyp, müzik seti, fotoðraf makinesi, film makinesi
(gösterme veya çekme), dürbün ve mikroskoplarýn sigorta
bedellerinin toplam sigorta bedelinin % 10'unu aþan
kýsmý,
d)
Kürk ve ipek halýlarýn sigorta bedellerinin toplam
sigorta bedelinin % 10'unu aþan kýsmý.
Sigorta
sözleþmesine, yukarýdaki fýkraya göre teminat altýna
alýnacak eþya1arýn muhafazasý için özel hükümler
konabilir. Bu takdirde sigortacý, sözkonusu eþyalarýn
sigorta söz1eþmesinde öngörülen þekillerde
saklanmadýðýný ispat etmedikçe tazminat ödemekten
kaçýnamaz.
A.4. Ek
Sözleþme ile Teminat Kapsamýna Dahil Edilebilecek Haller
Aþaðýdaki
hallerden herhangi birinin varlýðýný fýrsat bilerek
yapýlan hýrsýzlýk, yaðma ve suçlara teþebbüsten
kaynaklanan zararlar sigorta teminatýnýn dýþýnda olup
ancak ek söz1eþme yapýlarak teminat kapsamý içine
alýnabilirler:
4.1.
Sigorta söz1eþmesinde gösterilen yerlerin içinde
ara1ýksýz 30 günden fazla kimse bulunmamasý,
4.2.
Poliçede gösterilen yerlerde bulunan kýymetlerin, bu
yerlerden taþýnmasý ve bu yerlerin dýþýndaki adreslerde
tutulmasý,
4.3.
Grev, lokavt, kargaþalýk ve bunlarýn gerektirdiði askeri
ve inzibati hareketler,
4.4.
Yangýn, yýldýrým, infilak, deprem, yanardað püskürmesi,
seylap, fýrtýna, yer kaymasý, kar aðýrlýðý,
4.5.
Sigortalýnýn hizmetinde bulunan kimselerce yapýlan
hýrsýzlýk ve tahribat,
4.6.
Kýyafet deðiþtirerek veya selahiyetli olmaksýzýn sýfat
takýnarak yapýlan hýrsýzlýk1ar,
4.7.
3713 sayýlý Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör
eylemleri ve bu eylemlerden doðan sabotaj ile bunlarý
önlemek ve etkilerini azaltmak amacýyla yetkili organlar
tarafýndan yapýlan müdahaleler sonucunda meydana gelen
zararlar
A.5. Teminat
Dýþýnda Kalan Haller
Aþaðýdaki
haller sigorta teminatýnýn dýþýndadýr:
5.1.
Savaþ, istila, düþman hareketleri, iç savaþ, ihtilal,
ayaklanma ve askeri hareketlerden yararlanýlarak yapýlan
hýrsýzlýk, yaðma ve bu suçlara teþebbüsten kaynaklanan
zararlar,
5.2.
Herhangi bir nükleer yakýttan veya nükleer yakýtýn
yanmasý sonucu nükleer artýklardan veya bunlara
atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayýcý radyasyon
veya radyo-aktif bulaþma ya da bunlarýn gerektirdiði
askeri ve inzibati tedbirlerden yararlanýlarak yapýlan,
hýrsýzlýk, yaðma ve tahribat (Bu bentte geçen yanma
deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer
ayrýþým olayýný da kapsayacaktýr).
5.3.
Kamu otoritesi tarafýndan sigortalý þeyler üzerinde
yapýlacak tasarruflardan yararlanýlarak yapýlan
hýrsýzlýk, yaðma veya bu suçlara teþebbüsten kaynaklanan
zararlar,
5.4.
Sigortalýyla birlikte yaþayan veya birlikte oturan
kimseler tarafýndan yapýlan hýrsýzlýk ve tahribat,
5.5.
Hýrsýzlarýn neden olacaðý yangýn, infilak ve dahili su
zararlarý,
5.6.
Envanter açýklarý.
A.6. Eksik
Sigorta
Aksi
kararlaþtýrýlmadýkça, poliçede belirtilen sigorta bedeli
sigorta edilen menfaatin hasara uðradýðý andaki
deðerinden düþük olduðu takdirde, tazminat sigorta
bedeli ile sigorta deðeri arasýndaki orana göre ödenir.
Sigortalý
veya sigorta ettiren, sigorta sözleþmesini yukarýdaki
oran gözönüne alýnmaksýzýn sigorta bedelini aþmayan
zararýn tamamýnýn sigortacý tarafýndan ödeneceði
þeklinde deðiþtirebilir. Sigortalý veya sigorta ettiren
sözleþmeyi bu þekilde deðiþtirdiðini, rizikonun
gerçekleþmesinden önce, noter protestosu ile sigortacýya
bildirdiði takdirde, bildirim gününden sonra gelen
günden itibaren sözleþme hükümleri, kendiliðinden
sigortacýnýn sigorta bedelini aþmayan zararýn tamamýndan
sorumlu olacaðý þeklinde deðiþtirilmiþ olur. Sigortalý
prim farkýný esas primin ödenmesine iliþkin hükümler
uyarýnca öder.
A.7. Aþkýn
Sigorta
Sigorta
bedeli veya sigortacýnýn zarar dolayýsýyla ödemeyi
kararlaþtýrdýðý miktar, sigorta olunan menfaatin
deðerini aþarsa sigortanýn bu deðeri aþan kýsmý
geçersizdir.
Sigorta
süresi içinde haberdar olan sigortacý bu durumu
sigortalýya ihbar eder ve sigorta bedelini ve primin bu
aþkýn bedele ait kýsmýný indirir ve fazlasýný
sigortalýya iade eder.
A.8. Muafiyet
Sigorta
bedelinin belli bir yüzdesine kadar olan hasarlarýn veya
hasarýn belli bir yüzdesinin ve/veya miktarýnýn
sigortacý tarafýndan tazmin edilmeyeceði
kararlaþtýrýlabilir.
Bu þekilde
belirlenen muafiyet oranlarý veya tutarlarý poliçede
belirtilir.
A.9.
Sigortanýn Baþlangýcý ve Sonu
Sigorta,
poliçede baþlama ve sona erme tarihleri olarak yazýlan
tarihlerde aksi kararlaþtýrýlmadýkça, Türkiye saati ile
öðleyin saat 12.00'de baþlar ve öðleyin saat 12.00'de
sona erer.
B -Hasar ve
Tazminat
B.l.
Rizikonun Gerçekleþmesi Halinde Sigortalý veya Sigorta
Ettirenin Yükümlülükleri
Sigortalý
veya sigorta ettiren, rizikonun gerçekleþmesi halinde
aþaðýdaki hususlarý yerine getirmekle yükümlüdür.
1.1.
Rizikonun gerçekleþtiðini öðrendiði tarihten itibaren
beþ iþ günü içinde sigortacýya bildirimde bulunmak.
1.2.
Rizikonun gerçekleþtiðini öðrendiðinde, durumu derhal
yetkili makamlara bildirmek ve çalýnanlar arasýnda
kýymetli evrak varsa dolaþýmýný ve ödenmesini önlemek
için ilgili yerlere derhal baþvuruda bulunmak,
1.3.
Sigortalý deðilmiþçesine gerekli koruma önlemlerini
almak ve bu amaçla sigortacý tarafýndan verilen talimata
elinden geldiði kadar uymak,
1.4.
Zorunlu haller dýþýnda, rizikonun gerçekleþtiði yer veya
kýymetlerde bir deðiþiklik yapmamak,
1.5.
Sigortacýnýn isteði üzerine rizikonun gerçekleþmesi
nedenlerini ayrýntýlý þekilde belirlemeye, zarar miktarý
ile delilleri saptamaya ve rücu hakkýnýn kullanýlmasýna
yararlý, sigorta ettiren için saðlanmasý mümkün gerekli
bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacýya vermek,
1.6.
Zararýn tahmini miktarýný belirten, yazýlý bir bildirimi
makul ve uygun bir süre içinde sigortacýya vermek,
1.7.
Tazminat
yükümlülüðü ve miktarý ile rücu haklarýnýn saptanmasý
için sigortacýnýn veya yetkili kýldýðý temsilcilerinin
sigortalý kýymetlerin bulunduðu yerlerde, sigortalý
kýymetlerde ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde
yapacaklarý araþtýrma ve incelemelere izin vermek,
1.8.
Sigorta konusu ile ilgili baþka sigorta sözleþmeleri
varsa bunlarý sigortacýya bildirmek.
B.2. Koruma
Önlemleri
Sigortalý
veya sigorta ettiren, sigorta poliçesiyle temin olunan
rizikolarýn gerçekleþmesinde zararý önlemeye, azaltmaya
ve hafifletmeye yarayacak önlemleri almakla yükümlüdür.
Alýnan önlemlere iliþkin giderler, bu önlemler faydasýz
kalmýþ olsa bile, sigortacý tarafýndan ödenir. Eksik
sigorta varsa, sigortacý bu giderleri sigorta bedeliyle
sigorta deðeri arasýndaki orana göre öder.
B.3. Zararýn
Tespiti
Sigortalý
kýymetlerin çalýnmasý ya da hýrsýzlýða teþebbüs edilmesi
sonucunda sigortalý kýymetlerde ve bulunduðu yerde
meydana gelen zararýn miktarý taraflar arasýnda
yapýlacak anlaþmayla tespit edilir.
Taraflar
zarar miktarýnda anlaþamadýklarý takdirde, zarar
miktarýnýn tayini, hakem-bilirkiþilerce aþaðýdaki
esaslara uyulmak suretiyle saptanýr ve sigortacýdan
tazminat talep edilmesi veya sigortacýnýn dava edilmesi
halinde zarar miktarýyla ilgili hakem-bilirkiþi raporu
tazminatýn saptanmasýna esas teþkil eder. Þu kadar ki,
tek hakem-bilirkiþi seçilmiþ ise atandýðý tarihten
itibaren, diðer hallerde ise üçüncü hakem-bilirkiþinin
seçilmesinden itibaren en geç üç ay içerisinde ve her
halükarda rizikonun gerçekleþtiði tarihten itibaren altý
ay içerisinde raporun teblið edilmemesi halinde taraflar
zarar miktarýný her türlü delille ispat edebilirler.
Taraflar,
uyuþmazlýðýn çözümü için tek hakem-bilirkiþi seçiminde
anlaþamadýklarý takdirde, taraflardan her biri kendi
hakem-bilirkiþisini seçer ve bu hususu noter eliyle
diðer tarafa bildirir. Taraflarca seçilen
hakem-bilirkiþiler ilk toplantý tarihinden itibaren yedi
gün içerisinde ve incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü
hakem-bilirkiþi seçerler ve bunu bir tutanakla
saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkiþi ancak taraflarca
seçilen hakem-bilirkiþilerin anlaþamadýklarý hususlarda,
anlaþamadýklarý hadler içinde kalmak suretiyle, diðer
hakem-bilirkiþilerle birlikte tek bir rapor halinde
karar vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkiþi raporu
taraflara ayný zamanda teblið edilir.
Taraflardan
herhangi biri, diðer tarafça yapýlan tebliðden itibaren
15 gün içinde hakem-bilirkiþisini seçmez yahut
taraflarca seçilen hakem-bilirkiþiler üçüncü
hakem-bilirkiþinin seçimi konusunda yedi gün içinde
anlaþamazlarsa, üçüncü hakem-bilirkiþi taraflardan
birinin isteði üzerine hasar yerindeki ticaret
davalarýna bakmaya yetkili mahkeme tarafýndan uzman
kiþiler arasýndan seçilir.
Hakem-bilirkiþilere, uzmanlýklarýnýn yeterli olmadýðý
nedeniyle itiraz olunabilir. Hakem-bilirkiþinin
kimliðinin öðrenilmesinden sonra yedi gün içerisinde
kullanýlmayan itiraz hakký düþer.
Hakem-bilirkiþi ölür, görevden çekilir veya reddedilir
ise, yerine ayný usule göre yenisi seçilir ve göreve
kaldýðý yerden devam olunur.
Hakem-bilirkiþiler, zarar miktarýnýn saptanmasý
konusunda gerekli görecekleri deliller ile sigortalý
þeylerin rizikonun gerçekleþmesi sýrasýndaki deðerini
saptamaya yarayacak kayýt ve belgeleri isteyebilir ve
hasar yerinde incelemede bulunabilirler.
Hakem-bilirkiþilerin veya üçüncü hakem-bilirkiþinin
zarar miktarý konusunda verecekleri karar kesindir,
taraflarý baðlar.
Hakem-bilirkiþi kararlarýna ancak tespit edilen zarar
miktarýnýn, gerçek durumdan önemli þekilde farklý olduðu
anlaþýlýr ise itiraz edilebilir ve bunlarýn iptali,
kararýn teblið tarihinden itibaren yedi gün içinde
rizikonun gerçekleþtiði yerdeki ticaret davalarýna
bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.
Taraflar
kendi seçtikleri hakem-bilirkiþilerin ücret ve
masraflarýný öderler. Tek hakem-bilirkiþinin veya üçüncü
hakem-bilirkiþinin ücret ve masraflarý taraflarca yarý
yarýya ödenir.
Zarar
miktarýnýn saptanmasý bu sözleþmede ve mevzuatta mevcut
hüküm ve þartlarý ve bunlarýn ileri sürülmesini
etkilemez.
B.4.
Tazminatýn Hesabý
Sigorta
tazminatýnýn hesabýnda sigortalý kýymetlerin rizikonun
gerçekleþmesi, anýndaki tazmin deðeri esas tutulur.
Sigorta tazmin deðeri aþaðýdaki þekilde hesaplanýr.
Ticari
emtiada, rizikonun gerçekleþmesinden bir önceki iþ günü
piyasa alým fiyatý esas tutulur.
Fabrika ve
imalathanelerde imal halinde bulunan maddelerde,
rizikonun gerçekleþmesinden bir iþ günü önceki piyasa
fiyatýna göre hammadde ve malzemenin satýn alýnmasý için
ödenecek bedellere o güne kadar yapýlan imal masraflarý
ve genel giderlerden gereken payýn eklenmesi suretiyle
hesaplanýr. Ancak bu suretle saptanan tazmin deðeri,
hiçbir zaman bu maddelerin mamüllerinin rizikonun
gerçekleþmesinden bir iþgünü önceki piyasa alým fiyatýný
geçemez.
Ham ve mamul
maddeler, fabrika ve imalathanelerin ister içinde veya
eklentisinde, ister diðer herhangi bir yerinde bulunsun
bu madde hükümleri bakýmýndan ticari emtiadan sayýlýr.
Her türlü
makine ve tesisat, alet-edevat ve demirbaþlarda,
yenilerinin satýn alýnmasý için ödenecek bedel esas
tutulur. Ancak, bu bedelden eskime ve aþýnma ve baþka
sebeplerden ileri gelen kýymet eksilmeleri düþüleceði
gibi yenilerinin randýman ve nitelik farklarý varsa bu
farklar da dikkate alýnýr.
Her türlü ev
eþyasý ve kiþisel eþyada, yenilerinin satýn alýnmasý
için ödenecek bedel esas tutulur. Ancak bu bedelden,
eskime ve aþýnma ve baþka sebeplerden ileri gelen kýymet
eksilmeleri indirilir.
Sigorta
sözleþmesinin yapýlmasý sýrasýnda veya sigorta süresi
içinde; sigorta konusu kýymetin tazmin deðeri sigorta
ettiren ve sigortacýnýn mutabakatýyla seçtikleri
bilirkiþiler tarafýndan saptanýr ve taraflarca kabul
olunursa bu deðere taraflarca itiraz olunamaz.
Mutabakatlý
deðer esasýyla yapýlacak sözleþmeler için saptanacak
deðer listesi en çok bir yýllýk sigorta süresi için
geçerlidir.
Bilirkiþi
masrafý, sözleþmeyi mutabakatlý deðer esasýyla isteyen
tarafa aittir. Ticari emtia üzerine mutabakatlý deðer
esasýyla sözleþme yapýlamaz.
Kýymetli
evrakýn deðeri, hýrsýzlýk gününden bir evvelki günün
borsa, yoksa piyasa veya rayiç fiyatýna göre tesbit
edilir.
Kýymetli
evrakýn iptal veya baþka bir suretle yerlerine ikamesi
mümkün olduðu takdirde, tazmin edilecek bedel ikame
masraflarýdýr. Paralarda, paranýn nominal deðeridir.
Sigortacýnýn
sorumluluðu; sigortalý þeylerin hepsi için tek bir bedel
öngörülmüþ ise bu bedelle, sigortalý þeyler nitelikleri
bakýmýndan madde veya gruplara ayrýlmýþ ise bu madde ve
gruplarla ilgili bedellerle sýnýrlýdýr.
B.5.
Tazminatýn Ödenmesi
Sigortalý
kýymetler birden çok kez sigorta edilmiþse, tazminat
miktarýnýn yasa ve bu poliçe hükümlerine göre
saptanmasýndan sonra sigortacý payýna düþen kýsmý öder.
Sigortacý
belirlenen tazminatý, rizikonun gerçekleþtiðini
belirleyen bilgi ve belgelerin kendisine ulaþmasýndan
itibaren en geç 30 gün içerisinde sigortalýya ödemek
zorundadýr.
Sigortacý,
parayý ve kýymetli evraký aynen ikame suretiyle de
tazmin edebilir.
Ancak, hisse
senedi ve tahvillerle diðer kýymetli evrakta ikame
masraflarý söz konusu ise sigortalý ikame iþlerini takip
ederek bu iþlemin en kýsa zamanda yapýlmasýný saðlar.
Aksi takdirde doðacak zarardan sigortalý sorumlu
olacaktýr.
Sigortalý
veya sigorta ettiren hakkýnda soruþturma açýlmýþ ise bu
soruþturmanýn tamamlanmasýna kadar sigortacý tazminat
ödemesini bekletebilir. Çalýnmýþ olan þeyler kýsmen veya
tamamen bulunmuþ ise, sigorta ettiren veya sigortalý
durumu derhal sigortacýya bildirmekle yükümlüdür.
Bulunma,
tazminatýn ödenmesinden önce olmuþsa, sigorta ettiren
bunlarý geri almak zorundadýr.
Bulunma
tazminatýn ödenmesinden sonra olmuþsa, sigortalý bulunan
þeyin deðerini ödeyerek ya geri alýr ya da bulunan
þeylerin mülkiyetini sigortacýya devreder.
Geri alýnma
durumunda, bulunan þeylerde çalýnma dolayýsýyla bir
kýymet eksilmesi meydana gelmiþ ise, sigortacý bu zararý
ödemek zorundadýr.
B.6. Tazminat
Hakkýnýn Eksilmesi veya Düþmesi
Sigortalý
veya sigorta ettiren, rizikonun gerçekleþmesi halindeki
yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar
miktarýnda bir artýþ olursa, sigortacýnýn ödeyeceði
tazminattan bu þekilde artan kýsým indirilir.
Sigortalý
veya sigorta ettiren, rizikonun gerçekleþmesine kasden
sebebiyet verir veya zarar miktarýný kasden artýrýcý
eylemlerde bulunursa, bu poliçeden doðan talep haklarý
düþer.
B.7. Hasar ve
Tazminatýn Sonuçlarý
Sigortacý,
ödediði tazminat tutarýnca hukuken sigortalý yerine
geçer. Sigortalý veya sigorta ettiren, sigortacýnýn
açabileceði davaya yararlý ve elde edilmesi mümkün belge
ve bilgileri vermeðe zorunludur.
Sigorta
edilmiþ rizikonun gerçekleþmesi ile tam hasar meydana
geldiði takdirde sigorta teminatý sona erer. Kýsmi hasar
halinde, sigorta bedeli, rizikonun gerçekleþtiði
tarihten itibaren, ödenen tazminat tutarý kadar eksilir.
Sigorta bedelinin madde veya gruplara ayrýlmýþ olmasý
hallerinde de ayný yöntem uygulanýr.
Sigorta
bedelinin eksildiði hallerde, sigorta ettirenin istediði
tarihten itibaren gün esasý ile prim alýnmak suretiyle
sigorta bedeli eski miktarýna yükseltilebilir.
Kýsmi
hasarlarda, taraflar sigorta sözleþmesini feshetme
hakkýna sahiptir. Taraflar fesih hakkýný ancak tazminat
ödenmeden önce kullanabilir. Feshin hüküm ifade ettiði
tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esasý üzerinden
hesap edilir ve fazlasý geri verilir.
C- Çeþitli
Hükümler
C.1. Sigorta
Priminin Ödenmesi, Sigortacýnýn Sorumluluðunun Baþlamasý
ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Sigorta
priminin tamamýnýn, primin taksitle ödenmesi
kararlaþtýrýlmýþsa peþinatýn (ilk taksit) akit yapýlýr
yapýlmaz ve en geç poliçenin teslimi karþýlýðýnda
ödenmesi gerekir. Aksi kararlaþtýrýlmadýkça prim veya
peþinat ödenmediði takdirde poliçe teslim edilmiþ olsa
dahi sigortacýnýn sorumluluðu baþlamaz ve bu husus
poliçenin ön yüzüne yazýlýr. Sigorta ettiren kimse,
sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi
kararlaþtýrýldýðý takdirde peþinatýný, sigorta
poliçesinin teslim edildiði günün bitimine kadar
ödemediði takdirde temerrüde düþer ve prim borcunu
temerrüde düþtüðü tarihi takip eden 30 gün içinde de
ödemediði takdirde sigorta sözleþmesi hiç bir ihtara
gerek olmaksýzýn feshedilmiþ olur. Prim ödenmemiþ
olmasýna raðmen poliçenin teslimi ile sigortacýnýn
sorumluluðunun baþlayacaðýnýn kararlaþtýrýldýðý
hallerde, bu bir aylýk sürenin ilk onbeþ gününde
sigortacýnýn sorumluluðu devam eder.
Primin
taksitle ödenmesi kararlaþtýrýldýðý takdirde,
taksitlerin ödeme zamaný, miktarý ve vadesinde
ödenmemesinin sonuçlarý poliçe üzerine yazýlýr veya
poliçe ile birlikte yazýlý olarak sigorta ettirene
bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe
üzerinde belirtilen ya da yazýlý olarak kendisine
bildirilmiþ olan prim taksitlerinin herhangi birini vade
günü bitimine kadar ödemediði takdirde temerrüde düþer.
Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düþtüðü tarihi
takip eden 15 gün içinde ödemediði takdirde sigorta
teminatý durur. Rizikonun gerçekleþmemesi kaydýyla,
teminatýn durduðu süre içinde prim borcunun ödenmesi
halinde teminat durduðu yerden devam eder. Sigorta
teminatýnýn durduðu tarihten itibaren 15 gün içerisinde
prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleþmesi hiç
bir ihtara gerek olmaksýzýn feshedilmiþ olur.
Poliçenin ön
yüzüne yazýlmasý kaydýyla, rizikonun gerçekleþmesiyle
henüz vadesi gelmemiþ prim taksitlerinin sigortacýnýn
ödemekle yükümlü olduðu tazminat miktarýný aþmayan
kýsmý, muaccel hale gelir.
Bu madde
uyarýnca sigorta sözleþmesinin feshedilmiþ sayýldýðý
hallerde, sigortacýnýn sorumluluðunun devam ettiði
süreye tekabül eden prim, gün esasý üzerinden hesap
edilerek fazlasý sigorta ettirene iade edilir.
C.2.
Sigortalý veya Sigorta Ettirenin Sözleþme Yapýldýðý
Sýrada Beyan Yükümlülüðü
Sigorta
sözleþmesi, sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname
yoksa poliçe ve eklerinde yazýlý beyanýna dayanýlarak
akdedilmiþtir.
Sigorta
ettirenin beyaný gerçeðe aykýrý veya eksik olmasý
dolayýsýyla, sigortacýnýn sözleþmeyi yapmamasýný veya
daha aðýr þartlarla yapmasýný gerektirecek hallerde
sigortacý, durumu öðrendiði tarihten itibaren bir ay
içinde sözleþmeden cayabilir veya sözleþmeyi yürürlükte
tutarak ayný süre içinde prim farkýný talep edebilir.
Sigortalý
veya sigorta ettiren, talep edilen prim farkýný kabul
ettiðini sekiz gün içinde bildirmediði takdirde sözleþme
feshedilmiþ olur.
Cayma veya
feshin hüküm ifade ettiði tarihe kadar geçen sürenin
primi, gün esasý üzerinden hesap edilir ve fazlasý geri
verilir.
Sigortalý
veya sigorta ettirenin kasýtlý davrandýðý anlaþýldýðý
takdirde sigortacý, riziko gerçekleþmiþ olsa bile
sözleþmeden cayabilir, tazminatý ödemez ve prime hak
kazanýr.
Sigortalý
veya sigorta ettirenin kasdý bulunmadýðý durumlarda
rizikonun, sigortacý durumu öðrenmeden önce veya
sigortacýnýn cayabileceði ve feshedebileceði ya da
caymanýn veya feshin hüküm ifade etmesi için geçecek
sürede gerçekleþmesi halinde, sigortacý tazminatý
tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken
prim arasýndaki orana göre öder.
Süresinde
kullanýlmayan cayma veya prim farkýný talep etme hakký
düþer.
C.3. Sigorta
Ettirenin Sigorta Süresi Ýçinde Ýhbar Yükümlülüðü ve
Sonuçlarý
Sigorta
ettiren, sigortacýnýn izni olmadan sözleþmenin
yapýlmasýndan sonra sigortalý kýymetlerin bulunduðu
yerde ya da kullanýþ tarzýnda, teklifnamede, teklifname
yoksa poliçe ve eklerinde belirtilene nazaran deðiþiklik
yaptýðý takdirde, bu durumu sigortacýya sekiz gün
içinde bildirmekle yükümlüdür.
Deðiþiklik,
sigortacýnýn sözleþmeyi yapmamasýný veya daha aðýr
þartlarla yapmasýný gerektiren hallerden ise, sigortacý
sekiz gün içinde sözleþmeyi fesheder yahut prim farkýný
talep etmek suretiyle sözleþmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta
ettiren, talep edilen prim farkýný kabul ettiðini sekiz
gün içinde bildirmediði takdirde sözleþme feshedilmiþ
olur.
Feshin hüküm
ifade ettiði tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esasý
üzerinden hesap edilir ve fazlasý geri verilir.
Süresinde
kullanýlmayan fesih veya prim farkýný talep etme hakký
düþer.
Sigortalý
kýymetlerin bulunduðu yerlerin veya kullanma þeklinin,
teklifname teklifname yoksa poliçe ve eklerinde
belirtilene nazaran deðiþtirildiðini öðrenen sigortacý,
sigorta sözleþmesinin yürürlükte kalmaya devam etmesine
razý olduðunu gösteren bir harekette bulunursa fesih
hakký düþer.
Deðiþiklik,
rizikoyu hafifletici nitelikte ve daha az prim
ödenmesini gerektirir hallerden ise sigortacý, bu
deðiþikliðin yapýldýðý tarihten sözleþmenin sona
ermesine kadar geçecek süre için gün esasýna göre hesap
edilecek prim farkýný sigorta ettirene geri verir.
Sigortacýnýn
sözleþmeyi bu deðiþiklere göre yapmamasýný veya daha
aðýr þartlarla yapmasýný gerektiren hallerde:
a)
Sigortacý durumu öðrenmeden önce,
b)
Sigortacýnýn fesih ihbarýnda bulunabileceði süre içinde,
c)
Fesih ihbarýnýn hüküm ifade etmesi için geçecek süre
içinde,
riziko
gerçekleþirse, sigortacý, tazminatý tahakkuk ettirilen
prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasýndaki
orana göre öder.
C.4. Birden
Çok Sigorta
Sigortalanmýþ
þeyler üzerine sigorta ettiren baþka sigortacýlarla ayný
rizikolara karþý ve ayný süreye rastlayan baþka sigorta
sözleþmesi yapacak olursa, bunu tüm sigortacýlara derhal
bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacý
durumu öðrendiði tarihten itibaren 8 gün içinde
sözleþmeyi feshedebilir. Süresinde kullanýlmayan fesih
hakký düþer.
C.5. Menfaat
Sahibinin veya Zilyedlik Durumunun Deðiþmesi
Sözleþme
süresi içinde, menfaat sahibinin veya zilyedlik
durumunun deðiþmesi halinde (ölüm hali hariç) sigorta
sözleþmesi münfesih olur.
Ölüm halinde
ise, sigorta ettiren ve sigortanýn varlýðýný öðrenen
yeni hak sahibi durumu 15 gün içinde sigortacýya
bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacý
deðiþikliði, yeni hak sahibi de sigortanýn mevcudiyetini
öðrendiði tarihten itibaren 8 gün içinde sözleþmeyi
feshedebilir.
Feshin hüküm
ifade ettiði tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esasý
üzerinden hesap edilir ve fazlasý yeni hak sahibine geri
verilir.
Süresinde
kullanýlmayan fesih hakký düþer.
Sigortalý
kýymetlerin maliðinin deðiþmesi anýnda ödenmesi gerekli
prim borçlarýndan, sigorta ettiren ile fesih hakkýný
kullanmayan yeni hak sahibi müteselsilen sorumludur.
Sigortalý
kýymetlerin þeylerin sahibinin ölümüyle, varsa ödenecek
prim borcundan kanuni varisleri sorumludur veya iade
edilecek primi alma hakký sigortalýnýn kanuni
varislerine aittir.
C.6.
Sigortalý Yerde Deðiþiklik
Sigortalý
kýymetlerin kýsmen veya tamamen yeri deðiþtiðinde C.3.
maddesi hükümleri uygulanýr.
C.7. Ýhbarlar
Sigortalýnýn
veya sigorta ettirenin bildirimleri sigorta þirketinin
merkezine veya sigorta sözleþmesine aracýlýk yapan
acenteye, noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapýlýr.
Sigortacýnýn
bildirimleri de sigortalýnýn veya sigorta ettirenin
poliçede gösterilen adresine veya bu adres deðiþmiþse
son bildirilen adresine ayný surette yapýlýr.
Taraflara
imza karþýlýðýnda elden verilen mektup, telgraf, teleks
veya faks ile yapýlan bildirimler de taahhütlü mektup
hükmündedir.
Sigortacý
tarafýndan yapýlan fesih ihbarý postaya veya notere
verildiði tarihten itibaren 15 gün sonra öðleyin saat
12:00'de, sigorta ettiren tarafýndan yapýlan fesih
ihbarý ise postaya veya notere verildiði tarihi takip
eden gün öðleyin saat, 12:00'de hüküm ifade eder.
C.8. Ticari
ve Mesleki Sýrlarýn Saklý Tutulmasý
Sigortacý ve
sigortacý adýna hareket edenler bu sözleþmenin yapýlmasý
dolayýsýyla sigortalýya veya sigorta ettirene ait olarak
öðreneceði ticari ve mesleki sýrlarýn saklý
tutulmamasýndan doðacak zararlardan sorumludurlar.
C.9. Yetkili
Mahkeme
Sigorta
sözleþmesinden doðan anlaþmazlýklar nedeniyle sigortacý
aleyhine açýlacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta
þirketi merkezinin veya sigorta sözleþmesine aracýlýk
yapan acentenin ikametgâhýnýn bulunduðu veya rizikonun
gerçekleþtiði yerdeki, sigortacý tarafýndan açýlacak
davalarda ise davalýnýn ikametgâhýnýn bulunduðu yerdeki
asliye ticaret mahkemeleridir.
C.10.
Zamanaþýmý
Sigorta
sözleþmesinden doðan bütün talepler iki yýlda
zamanaþýmýna uðrar.
C.11. Özel
Þartlar
Sözleþmeye bu
genel þartlara aykýrý olmamak kaydýyla özel þartlar
konulabilir.
Son Düzenleme
Tarihi:05Eylül 2006